زمان تعویض فیلتر بنزین خودرو
فیلتر، قطعه‌ای است که بنزین را قبل از رسیدن به موتور تصفیه می‌کند. بنابراین، زمان تعویض فیلتر بنزین خودرو یعنی وقتی که خودرو برای ادامه فعالیتش نیاز به فیلتر جدید دارد. اگر این زمان را نادیده بگیریم، موتور خودرو به‌خوبی کار نمی‌کند. مهم‌ترین نکته در تعیین زمان تعویض، نوع خودرو و کیفیت بنزینی است که استفاده می‌کنید. همچنین، نحوه رانندگی در جاده‌های شهری یا جاده‌ای هم روی این زمان تأثیر می‌گذارد. در این مطلب از دانستنی‌های خودرو در بلاگ تپسی، نکات مهم فیلتر بنزین مخصوصاً خودروهای ایرانی را بررسی می‌کنیم.
فیلتر بنزین خودرو چیست؟
فیلتر یا صافی بنزین یکی از مهم‌ترین قطعات و لوازم مصرفی خودرو است. این قطعه کوچک در مسیر انتقال بنزین قرار گرفته و نقش پاکسازی بنزین را برعهده دارد.
بنزینی که وارد باک می‌شود، همیشه پاک و تمیز نیست. ذرات گرد و غبار، ناخالصی‌های ریز، زنگ‌زدگی داخل باک و خاک وارد مسیر سوخت‌رسانی می‌شوند.
گاهی ذرات و آلودگی‌های بنزین، بدون فیلتر وارد موتور می‌شوند. در این شرایط، دو اتفاق خطرناک رخ می‌دهند. اول اینکه فرایند احتراق در موتور خودرو به‌خوبی انجام نمی‌گیرد. دوم اینکه قطعات انژکتور و پمپ بنزین به‌شدت آسیب می‌بینند. فیلتر بنزین، با عبور دادن بنزین از یک لایه الیافی یا کاغذی، تمام ذرات مضر را جذب می‌کند. به همین دلیل، سلامت این قطعه ارتباط مستقیمی با عملکرد خودرو دارد.
آشنایی با وظیفه فیلتر بنزین خودرو
وظیفه اصلی فیلتر بنزین، تصفیه سوخت است. اما عملکرد این قطعه فراتر از یک عمل ساده است. موارد زیر، مهم‌ترین وظیفه فیلتر بنزین خودرو و تأثیر آن‌ها روی سلامت خودرو هستند:
- محافظت از انژکتورها: انژکتورها نسبت به آلودگی بسیار حساس هستند. فیلتر بنزین آن‌ها را از گرفتگی یا خرابی زودرس حفظ می‌کند.
- کمک به بهبود عملکرد موتور: با ورود سوخت تمیز به موتور، احتراق بهتر انجام می‌شود. در نتیجه، شتاب خودرو و قدرت موتور افزایش پیدا می‌کند.
- کاهش مصرف سوخت و آلودگی هوا: وقتی بنزین به‌درستی بسوزد، مصرف آن کمتر می‌شود. بنابراین، آلاینده‌های خروجی اگزوز هم کاهش پیدا می‌کنند.
- افزایش عمر مفید پمپ بنزین: اگر ذرات ریز و زنگ آهن به پمپ بنزین برسند، باعث خرابی سریع آن می‌شوند. فیلتر بنزین جلوی این نوع آسیب‌ها را می‌گیرد.
- جلوگیری از ورود ذرات معلق به موتور: فیلتر بنزین اجازه ورود آلودگی‌های موجود در سوخت را به موتور خودرو نمی‌دهد. این کار باعث جلوگیری از فرسایش زودرس قطعات داخلی موتور می‌شود.
بیشتر بخوانید: علائم هوا گرفتن باک بنزین خودرو
اجزای تشکیل‌دهنده فیلتر بنزین خودرو
فیلتر بنزین از چندین بخش مهم تشکیل شده که هر کدام وظایف خاصی دارند. این اجزا به‌شکلی طراحی شده‌اند که سوخت را از چند مرحله عبور دهند. وقتی که همه این اجزا به‌صورت هماهنگ کار کنند، هرگونه آلودگی از آن بنزین جدا می‌شود.
در جدول زیر، به نام هر کدام از اجزای تشکیل‌دهنده فیلتر بنزین و وظایف‌شان اشاره کرده‌ایم:
| نام اجزای فیلتر بنزین | وظایف اصلی |
| بدنه فلزی یا پلاستیکی | نگهداری کل قطعات داخلی و جلوگیری از ضربه یا نفوذ گرد و غبار |
| المنت فیلتر (الیاف یا کاغذ) | تصفیه و جذب ذرات معلق و ناخالصی‌ها |
| کلاهک یا درپوش | بستن کامل فیلتر و جلوگیری از ورود آلودگی خارجی |
| دریچه یک‌طرفه | کنترل جهت جریان بنزین و جلوگیری از برگشت آن |
| اتصالات ورودی و خروجی | انتقال سوخت به داخل و خارج فیلتر با لوله‌های اتصال |
زمان تعویض فیلتر بنزین خودرو
چطور زمان تعویض فیلتر بنزین خودرو را تشخیص دهیم؟ این سؤال همیشه در بین رانندگان مطرح می‌شود. پاسخ دادن به این سؤال بستگی به نوع خودرو، کیفیت سوخت مصرفی و سبک رانندگی دارد. به‌طور کلی، بهتر است که فیلتر بنزین هر ۲۰ تا ۳۰ هزار کیلومتر تعویض شود.
البته، این زمان در خودروهای پرمصرف یا شرایط آب‌وهوایی خاص مثل گردوغبار، کوتاه‌تر می‌شود. مثلاً، زمان فیلتر بنزین بعضی از ماشین‌ها مثل فیلتر پراید هر 10 هزار کیلومتر (12 ماه) است.
در جدول زیر، زمان مناسب تعویض فیلتر برای خودروهای رایج در ایران را می‌بینید:
| نوع خودرو | کیلومتر پیشنهادی برای تعویض فیلتر | مدت‌زمان پیشنهادی برای تعویض فیلتر |
| پراید | 10,000 کیلومتر | هر 12 ماه یا هر یک سال یک‌بار |
| کوییک | بین 20.000 تا 30.000 کیلومتر | هر 24 ماه تا 36 ماه یک‌بار (بین دو تا سه سال) |
| ساینا | 20,000 کیلومتر | هر 24 ماه یا هر دو سال یک‌بار |
| تیبا | 20,000 کیلومتر | هر 24 ماه یا هر دو سال یک‌بار |
| دنا | 10,000 کیلومتر | هر 12 ماه یا هر یک سال یک‌بار |
| پژو ۲۰۶ | بین 15.000 تا 20.000 | هر 18 تا 24 ماه یک‌بار (بین 1.5 تا 2 سال) |
| پژو ۴۰۵ | بین 15.000 تا 20.000 | هر 18 تا 24 ماه یک‌بار (بین 1.5 تا 2 سال) |
نحوه تشخیص زمان تعویض فیلتر بنزین
تشخیص به‌موقع زمان تعویض فیلتر بنزین خودرو کار پیچیده‌ای نیست؛ فقط کافی است به علائم ساده‌ای دقت کنیم که خودرو به ما نشان می‌دهد.
اگر خودرو درست روشن نمی‌شود، شتاب کمی دارد یا موتورش دچار لرزش شده، احتمالاً فیلتر مشکل دارد. با بی‌توجهی به این علائم، مصرف سوخت بالا می‌رود و قطعات مهم خودرو آسیب می‌بینند.
از جمله نشانه‌های تشخیص زمان تعویض فیلتر بنزین عبارت‌اند از:
کاهش کارایی موتور و زمان تعویض فیلتر بنزین خودرو
وقتی فیلتر بنزین کثیف می‌شود، سوخت به موتور نمی‌رسد. در نتیجه، فرایند احتراق به‌صورت ناقص انجام می‌شود. نتیجه‌اش هم روشن است: افت توان، صدای زیاد موتور و گاهی ریپ‌زدن در دور پایین.
اگر احساس کردید که خودرو مثل قبل نرم و روان حرکت نمی‌کند، زمان تعویض فیلتر بنزین خودرو فرا رسیده.
بیشتر بخوانید: علت ریپ زدن ماشین در حالت‌های مختلف
بد استارت خوردن خودرو
یکی از علائم واضح گرفتگی فیلتر بنزین، دیر روشن شدن خودرو است. این مشکل زمانی رخ می‌دهد که سوخت کافی در لحظه استارت به موتور نمی‌رسد.
گاهی ماشین در تایم صبح یا در هوای سرد به‌سختی روشن می‌شود. در بعضی مواقع، ماشین به‌سختی استارت می‌خورد و هیچ دلیلی هم برای این اتفاق وجود ندارد. در چنین مواقعی، حتماً فیلتر بنزین را چک کنید.
در مواجهه با استارت نخوردن خودرو، اقدامات مهم زیر را انجام دهید:
- بررسی سلامت پمپ بنزین
- چک کردن انژکتورها و تمیز کردن آن‌ها
- مراجعه به مکانیک برای تست فشار سوخت
- بررسی آخرین زمان تعویض فیلتر بنزین خودرو
- تعویض فیلتر بنزین در صورت مشاهده آلودگی زیاد
کاهش شتاب خودرو
وقتی بنزین با فشار کافی به موتور نرسد، علائم و نشانه‌های آن را احساس می‌کنید. یکی از اولین علائمی که احساس می‌شود، کاهش شتاب است.
بیشتر بخوانید: علائم خرابی پمپ بنزین خودرو
حتی اگر پایتان را تا تَه روی پدال گاز فشار دهید، خودرو آن‌طور که باید واکنش نشان نمی‌دهد. این اتفاق معمولاً در سربالایی‌ها یا هنگام سبقت‌گرفتن احساس می‌شود.
اگر مدت زیادی از آخرین تعویض فیلتر گذشته، به فکر زمان تعویض فیلتر بنزین خودرو باشید.
لرزش بیش از حد خودرو و زمان تعویض فیلتر بنزین خودرو
یکی از نشانه‌هایی که معمولاً به آن توجهی نمی‌شود، لرزش غیرعادی خودرو در زمان توقف یا حرکت است. این لرزش‌ها ناشی از اختلال در سیستم احتراق هستند. دلیل این اتفاق هم چیزی به جز بنزین آلوده و ناخالص نیست.
در جدول زیر، به دلایل لرزش، نقش فیلتر بنزین و راهکارهای پیشنهادی پرداخته‌ایم:
| علت لرزش خودرو | نقش فیلتر بنزین | راهکار پیشنهادی |
| تجمع ذرات معلق در سوخت | تصفیه نشدن کامل و ورود ناخالصی به محفظه احتراق | تعویض فیلتر و بررسی انژکتورها |
| فشار نامناسب سوخت | کاهش فشار بنزین توسط فیلتر کثیف | تست پمپ بنزین و تعویض فیلتر |
| احتراق ناقص و ریپ‌زدن موتور | عبور نکردن بنزین کافی از فیلتر کهنه | بررسی زمان تعویض فیلتر بنزین خودرو |
| نوسان در دور موتور در حالت ایستا | جلوگیری از جریان بنزین توسط فیلتر | تعویض فیلتر و بررسی سیستم سوخت‌رسانی |
عوامل گرفتگی فیلتر بنزین
با گذشت زمان و عبور مداوم سوخت، فیلتر بنزین دچار آلودگی و گرفتگی می‌شود. این گرفتگی به دلایل مختلفی اتفاق می‌افتد که همه آن‌ها قابل پیشگیری نیستند. اما با رعایت چند نکته ساده می‌توان عمر فیلتر را افزایش داد. از جمله عواملی که باعث گرفتگی فیلتر بنزین می‌شوند، عبارت‌اند از:
کیفیت پایین سوخت
بنزینی که در برخی پمپ‌ها عرضه می‌شود، معمولاً ناخالصی دارد. این ذرات ریز از ورودی باک وارد سیستم سوخت‌رسانی می‌شوند. فیلتر بنزین باید همه این آلودگی‌ها را جذب کند. در نتیجه، زودتر از حالت عادی مسدود می‌شود.
بیشتر بخوانید: علت بوی بنزین در کابین ماشین
زنگ‌زدگی یا پوسیدگی باک از عوامل گرفتگی فیلتر بنزین
باک خودروهای قدیمی پس از گذشت زمان، دچار زنگ‌زدگی می‌شود؛ همین ذرات زنگ‌زده با بنزین مخلوط می‌شوند و به داخل فیلتر راه پیدا می‌کنند.
اگر مدت زیادی از تعویض باک یا شست‌وشوی آن گذشته، زمان تعویض فیلتر بنزین خودرو رسیده است.
پر کردن باک در زمان سوخت‌رسانی تانکرها
بعضی از خودروها هنگام تخلیه تانکر سوخت در جایگاه، سوخت‌گیری می‌کنند. در این شرایط، رسوبات کف مخزن وارد خودرو می‌شوند و باک بنزین را آلوده می‌کنند.
این ذرات بسیار ریز و مضر هستند و باعث گرفتگی فیلتر بنزین می‌شوند.
باقی ماندن بنزین برای مدت طولانی در باک
اگر خودرو برای مدت زیادی بی‌استفاده بماند، ترکیب شیمیایی بنزین تغییر می‌کند. در نتیجه، مواد شیمیایی زیادی به‌وجود می‌آیند و در اولین استارت، وارد فیلتر بنزین می‌شوند.
استفاده از فیلتر بنزین بی‌کیفیت
فیلترهای ارزان‌قیمت معمولاً از مواد بی‌کیفیت ساخته شده‌اند. این فیلترها زودتر دچار گرفتگی می‌شوند و ماندگاری خاصی ندارند. بنابراین، برای مدیریت زمان تعویض فیلتر بنزین خودرو، از فیلتر اصل و باکیفیت استفاده کنید.
اگر زمان تعویض فیلتر بنزین خودرو رسیده، معطل نکنید!
فیلتر بنزین نقشی پنهان اما سرنوشت‌سازی در عملکرد خودرو دارد. با جدی گرفتن علائم هشداردهنده و انتخاب فیلتر بنزین مناسب، مصرف سوخت را مدیریت کنید. با این کار، عمر موتور طولانی‌تر می‌شود و رانندگی بهتری را تجربه می‌کنید. ضمناً از طریق سرویس تپسی گاراژ می‌توانید لوازم مصرفی خودرو از جمله فیلتر بنزین را بی‌واسطه تهیه کنید! برای این کار کافی است که در سامانه تپسی ثبت‌نام کرده باشید.
بیشتر بخوانید: با چراغ بنزین روشن چند کیلومتر می‌توان رانندگی کرد؟
سؤالات متداول
1. نحوه تعویض صافی بنزین چگونه است؟
در ابتدا فیوز یا رله پمپ بنزین جدا می‌شود تا با اولین استارت، بنزین خالی شود. در ادامه، نوبت به باز شدن بست‌ها و اتصالات می‌رسد. در این مرحله، صافی قدیمی با صافی جدید تعویض می‌شود.
2. زمان مناسب برای تعویض فیلتر بنزین خودرو چقدر است؟
به‌طور معمول، بین ۲۰ تا ۳۰ هزار کیلومتر است. برای اطمینان بیشتر، حتماً دفترچه راهنمای خودرو را بررسی کنید یا از مکانیک متخصص مشورت بگیرید.
3. اگر فیلتر را تعویض نکنیم چه اتفاقی می‌افتد؟
مصرف بنزین بالا می‌رود، شتاب کم می‌شود و حتی به موتور یا پمپ بنزین آسیب می‌رسد.
4. آیا تعویض فیلتر بنزین هزینه زیادی دارد؟
خیر. هزینه تعویض فیلتر در مقایسه با سایر قطعات خودرو بسیار کمتر است و ارزش پیشگیری دارد.
5. فیلتر بنزین را می‌توان شست و دوباره استفاده کرد؟
خیر. بیشتر فیلترهای بنزین یک‌بارمصرف هستند و باید تعویض شوند. بنابراین، نیازی به شست‌وشو یا تمیزکاری فیلتر بنزین نیست.
